Günümüzde çeviri hizmetlerini her yerde çeşitli formatlarda ve genellikle ücretsiz bulmak mümkün. Bu hizmetlerin çoğu çevrim içi olarak internet sitelerinden mobil uygulamalara kadar çeşitli platformlar üzerinden basit düzeyde çeviri sağlıyor. Haliyle şirketlerin de ellerinin altında bulunan bu anında çeviri seçeneklerinin cazibesine kapılarak iş belgelerini bunlar aracılığıyla çevirme girişiminde bulunması çok doğal. Bu yöntemle belki profesyonel bir çevirmene ödenecek ücretten tasarruf edilmiş olunuyor ancak bunun iş dünyasında itibar kaybetmek gibi yıkıcı bir etkisi de olabilir.
Teknoloji asla %100 güvenilir değildir; en son çıkan yenilikçi bir yazılım bile gerekli beceriye sahip deneyimli bir çevirmenle kıyaslanamaz. Şirketler önemli yayınları için genellikle internet siteleri ve uygulamalar olarak karşımıza çıkan bu ücretsiz hizmetleri kullanmamalıdır çünkü bunların sağladığı çevirinin doğruluğu şüphelidir. İnternet üzerinden sağlanan Google Çeviri gibi ücretsiz hizmetler kısa bir maili çevirip konunun anlaşılması için veya bir internet sitesindeki içeriğin bir kısmının hızlıca çevrilip şirketin tarihçesiyle ilgili bilgi edinmek için faydalı olabilir. Ancak sözleşme, pazarlama materyalleri veya patent başvuruları gibi önemli belgelerin çevrilmesi gerektiğinde ücretsiz makine çevirisi yazılımlarını kullanmak tehlikeli sonuçlar doğurabilir.
Örneğin, bilgisayarların başarılı bir çeviri için gerekli kültürel geçmişe, beğeniye ve bilgiye sahip olması mümkün değildir. Birçok dilde kullanıldığı bağlam bakımından farklı şeyleri ifade eden kelimeler mevcuttur; örneğin, İngilizcedeki ‘set’ kelimesinin Oxford sözlüğünde yer alan 464 anlamı vardır. Haliyle makine çevirisinin bu kelimeler arasındaki farkları ayırt etmesine imkan yoktur. Çeviri metindeki tek bir yanlış çevrilmiş kelime bile şirketin profesyonelliğini tehlikeye atabilecek büyük bir yanlış anlamaya neden olabilir. Bu da kendimize başarılı bir çevirmen hangi özelliklere sahip olmalıdır sorusunu sormamıza sebep oldu. Biz de burada her çevirmenin sorunsuz ve doğru çeviriler yapması için sahip olması gerektiğini düşündüğümüz beceri ve özelliklere değindik:
Doğruluk ve Açıklık – İyi bir çevirmenin gereken doğruluk ve açıklık standartlarını karşılayabilmesi için kaynak dil ve metin hakkında üst düzeyde bilgi sahibi ve hedef dilde uzman olması gerekir. Doğru bir çeviri ortaya çıkarmak için en iyisi, hedef dilin çevirmenin ana dili olmasıdır. Hedef kitleye aktarılması gereken unsurların açık bir dille veya olabildiğince açıkça ifade edilmesi gerekir.
Eğitim – İyi bir çevirmenin iki diploması ve iki yıllık çeviri deneyimi veya en azından beş yıllık çeviri deneyimi olması gerekir. Üniversitelerin ilgili tercümanlık bölümlerinden diploma almış olması çok önemlidir, sonrasında örneğin pazarlama veya hukuk gibi uzmanlaşabileceği başka bir alanda ikinci bir diploması olması gerekir.
Metnin Konusuna Hakim Olmak – Önemli metinlerde yanlışlık yapılması iş ilişkilerinde birçok soruna yol açabilir, bu nedenle çevirmenin çevireceği metnin konusunu çok iyi anlıyor olması gerekir. Örneğin, mühendislik geçmişi olan bir çevirmen sağlık raporu çevirisi yapmamalıdır. Tıbbi ve teknik çevirilerde bir kelimenin bile yanlış yazılması ölümcül sonuçlar doğurabileceğinden bu metinlerin çevirisi fazladan dikkat gerektirir. Örneğin, ağır bir makinenin veya tıbbi cihazın yanlış kullanılması.
Kültürel Anlayış – Çeviride kelimelerin ardındaki anlam ve kültürel birikim ancak bir insanın denetiminden geçmesi halinde anlaşılır, bunu bir bilgisayarın yapması beklenemez. Çevirmen, deyimler ve yerel ifadelerin, dildeki nüansların ve günlük dildeki kullanımların kültürel anlamda farkında olan kişidir. Çevirmen, gerektiğinde ve elbette müşterinin onayı olması halinde argo ifadeleri ve küfürleri de çevirebilmelidir ancak bazen çevirinin yapılacağı dilde o ifadenin eş değeri olmaması halinde bu mümkün olmayabilir. Bu noktada yerelleştirme veya benzer kelime kullanma yöntemleri kullanılabilir. Başarılı bir çevirmen hedef dilde kültürel anlamda neyin uygun olacağını da anlamalıdır, bazı atıflar okuyucunun kafasını karıştırabilir veya okuyucu tarafından yanlış anlaşılabilir.
Ünlü simalar, sporculara yapılan atıflar, din veya diğer kültüre özgü atıflar mümkünse uygun şekilde yerelleştirilmeli veya metinden çıkartılmalı ve bu durum müşteri ile konuşulmalıdır. Bunları yaparken hedef dilin kültürel özellikleri de göz önünde bulundurulmalıdır, örneğin Fransızcada insanlara hitap etmenin resmi ve gayriresmi birçok yolu vardır ve bu ayrımların yapılamaması kırıcı olabilir veya profesyonelce olmayan bir izlenim yaratabilir.
